Humphrey Bogart
Humphrey Bogart | |
---|---|
(1945) Irudi gehiago | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Humphrey DeForest Bogart |
Jaiotza | New York, 1899ko abenduaren 25a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Lehen hizkuntza | estatubatuar ingelesa |
Heriotza | Los Angeles, 1957ko urtarrilaren 14a (57 urte) |
Hobiratze lekua | Forest Lawn Memorial Park |
Heriotza modua | berezko heriotza: hestegorriko minbizia |
Familia | |
Aita | Belmont DeForest Bogart |
Ama | Maud Humphrey |
Ezkontidea(k) | Helen Menken (en) (1926ko maiatzaren 20a - 1927ko azaroaren 18a) Mary Philips (1928ko apirilaren 3a - 1938) Mayo Methot (1938ko abuztuaren 21a - 1945eko maiatzaren 10a) Lauren Bacall (1945 - 1957ko urtarrilaren 14a) |
Seme-alabak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | Phillips Academy (en) |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | karaktere aktorea, gidoilaria, antzerki aktorea, zinema aktorea, aktorea, marinela eta Artezlea |
Altuera | 173 zentimetro |
Lantokia(k) | Ameriketako Estatu Batuak |
Enplegatzailea(k) | Warner Bros. |
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | American Legion (en) |
Genero artistikoa | Westerna Zinema beltza |
Zerbitzu militarra | |
Adar militarra | Ameriketako Estatu Batuetako Itsas Armada |
Gradua | Seaman apprentice (en) |
Parte hartutako gatazkak | Lehen Mundu Gerra |
Sinesmenak eta ideologia | |
Alderdi politikoa | Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata |
humphreybogart.com | |
| |
Humphrey DeForest Bogart (New York, 1899ko abenduaren 25 – Los Angeles, Kalifornia, 1957ko urtarrilaren 14) Ameriketako Estatu Batuetako aktorea izan zen. 1999an, American Film Institute delakoak Bogart gizonezko zinema-izarrik handiena izendatu zuen[1].
75 filmetan agertuta, mundu osoan zehar ospea eman zion pertsonaiak ezaugarri berak zituen: azkarra eta gogorra, baina batez ere, inguru ustel batean bere moral pertsonalari eusteagatik ezaguna. Nahiz eta hasiera Broadwayn eta 1920ko eta 1930eko hamarkadetako filmetan aktore ona baina B mailakoa izan, Bogarten hurrengo lorpenek zinemako mitoa bihurtu zuten.
Phillips akademian (Massachussets) egon zenean, lagun bat ezagutu zuen, William Brady, eta hark bultzatu zuen antzerki aktore izatera[2]. Ondoren, akademiatik bota zuten jarrera txarra izateagatik, eta ondoren Estatu Batuetako Itsas Erreserbara batu zen. Urte batzuk geroago, 1920tik 1922ra bere lagun William Bradyren jabetzako antzerki konpainia bat zuzendu zuen. 1930an, Fox konpainiaren kontratu bat lortu zuen[3].
1942an, parte hartu zuen obrarik sarituena eta ezagunena argitaratu zen, Casablanca[4]. 1951an, gizonezko aktore onenaren Oscar saria lortu zuen, "The African queen" pelikulari esker[5].
Biografia
Hiru neba-arreben artean zaharrena zen. Gurasoak, Belmont DeForest Bogart zirujaua (1867-1934), jatorri anglo-herbeheretarra (Bogart abizena Herbeheretako Bogaert-etik dator) eta Maud Humphrey (1868-1940) artista grafikoa (1868-1940) Parisen sortua, Whistler margolari inpresionistarekin The Delineator moda aldizkariko zuzendari grafikoarekin eta sufragista militantearekin ikasia. Ama, marrazkilari gisa, entzute handikoa zen, eta bere senarrak baino bi aldiz gehiago irabazten zuen. Bi gurasoak hotzak, urrunak eta formalak ziren Humphreyrekin eta haren bi arrebekin, nahiz eta beren erara maite zituzten. Humphreyk aitarengandik kritikarako joera, arrantzarako zaletasuna, belarekiko betiko zaletasuna eta borondate sendoko emakumeekiko erakarpena jaso zuen.
Bogartarrak Upper West Side-ko apartamentu batean bizi ziren, eta txabola bat zeukaten 55 hektareako finka batean, Canandaigua Lake ondoan, New York estatuan, non, gaztetan, Humphreyren lagun taldea antzezlanak prestatzen entretenitzen zen. «Bogie», hala deitzen zioten, eskola onetan ibili zen, eta familiak, Yale Unibertsitatean, bere aitaren mediku karrera egitea espero zuen
Humphreyren bizitza, Philips Akademiako (Massachusetts) barnetegian, William Brady laguna (William A. Brady eszena-ekoizlearen semea) ezagutu zuenean aldatu zen, eta hark bultzatu zuen eszena-aktore izatera. Beharbada horregatik, Akademian huts egiten hasi, eta arrazoi ilun samarrak zirela medio (nahiz eta denak berarentzat zehaztutako patuarekin zerikusia zuten) kanporatu egin zuten.
Filmografia
Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:
Urtea | Filma | Zuzendaria | Beste izenburu batzuk |
---|---|---|---|
1928 | The Dancing Town | Edmund Lawrence | |
1930 | Racket Busters | Lloyd Bacon | gaztelaniaz: Ambición rota frantsesez: Menaces sur la ville |
1930 | A Devil with Women | Irving Cummings | gaztelaniaz: El conquistador |
1931 | Body and Soul | Alfred Santell | gaztelaniaz: Cuerpo y alma |
1931 | The Bad Sister | Hobart Henley | gaztelaniaz: Mala hermana |
1932 | Three on a Match | Mervyn LeRoy | gaztelaniaz: Tres vidas de mujer frantsesez: Une allumette pour trois |
1932 | Big City Blues | Mervyn LeRoy | |
1932 | Love Affair | Thornton Freeland | gaztelaniaz: Juventud moderna |
1934 | Midnight | Chester Erskine | gaztelaniaz: Llamémoslo un asesinato katalanez: Midnight (pel·lícula de 1934) |
1936 | China Clipper | Ray Enright | frantsesez: Courrier de Chine |
1936 | The Petrified Forest | Archie Mayo | gaztelaniaz: El bosque petrificado frantsesez: La Forêt pétrifiée |
1936 | Two Against the World | William C. McGann | |
1937 | The Great O'Malley | William Dieterle | frantsesez: Septième District |
1937 | Stand-In | Tay Garnett | gaztelaniaz: Siempre Eva frantsesez: Monsieur Dood part pour Hollywood katalanez: Sempre Eva |
1937 | Black Legion | Archie Mayo | gaztelaniaz: La legión negra frantsesez: La Légion noire |
1937 | San Quentin | Lloyd Bacon | frantsesez: La Révolte |
1937 | Marked Woman | Lloyd Bacon | gaztelaniaz: La mujer marcada frantsesez: Femmes marquées |
1938 | Angels with Dirty Faces | Michael Curtiz | gaztelaniaz: Ángeles con caras sucias frantsesez: Les Anges aux figures sales |
1939 | The Oklahoma Kid | Lloyd Bacon | frantsesez: Terreur à l'ouest |
1939 | Invisible Stripes | Lloyd Bacon | gaztelaniaz: Barreras invisibles frantsesez: En surveillance spéciale |
1939 | The Roaring Twenties | Raoul Walsh | gaztelaniaz: Los violentos años veinte frantsesez: Les Fantastiques Années 20 katalanez: Els turbulents anys vint |
1939 | The Return of Doctor X | Vincent Sherman | gaztelaniaz: El regreso del Doctor X frantsesez: Le Retour du docteur X |
1939 | You Can't Get Away with Murder | Lewis Seiler | frantsesez: Le Châtiment |
1940 | They Drive by Night | Raoul Walsh | gaztelaniaz: La pasión ciega frantsesez: Une femme dangereuse katalanez: La passió cega |
1940 | It All Came True | Lewis Seiler | gaztelaniaz: Un ángel disfrazado frantsesez: Rendez-vous à minuit |
1940 | Brother Orchid | Lloyd Bacon | gaztelaniaz: El hermano orquídea frantsesez: L'Étrange Aventure |
1941 | High Sierra | Raoul Walsh | gaztelaniaz: El último refugio frantsesez: La Grande Évasion katalanez: L'últim refugi |
1941 | The Maltese Falcon | John Huston | gaztelaniaz: El halcón maltés frantsesez: Le Faucon maltais katalanez: El falcó maltès |
1942 | The Big Shot | Lewis Seiler | gaztelaniaz: Un gángster sin destino frantsesez: Le Caïd |
1942 | Across the Pacific | John Huston | gaztelaniaz: A través del Pacífico frantsesez: Griffes jaunes |
1943 | Thank Your Lucky Stars | David Butler | frantsesez: Remerciez votre bonne étoile |
1943 | Action in the North Atlantic | Lloyd Bacon | gaztelaniaz: Acción en el Atlántico Norte frantsesez: Convoi vers la Russie |
1943 | Sahara | Zoltan Korda | euskaraz: « Sahara (1943ko filma) » |
1944 | To Have and Have Not | Howard Hawks | gaztelaniaz: Tener y no tener frantsesez: Le Port de l'angoisse katalanez: Tenir-ne o no |
1944 | Passage to Marseille | Michael Curtiz | gaztelaniaz: Pasaje para Marsella frantsesez: Passage pour Marseille katalanez: Passatge a Marsella |
1945 | Conflict | Curtis Bernhardt | gaztelaniaz: Retorno al abismo frantsesez: La mort n'était pas au rendez-vous katalanez: Retorn a l'abisme |
1946 | The Big Sleep | Howard Hawks | frantsesez: Le Grand Sommeil katalanez: El son etern |
1947 | Dark Passage | Delmer Daves | gaztelaniaz: La senda tenebrosa frantsesez: Les Passagers de la nuit katalanez: Camí fosc |
1947 | Dead Reckoning | John Cromwell | gaztelaniaz: Callejón sin salida frantsesez: En marge de l'enquête katalanez: Carreró sense sortida |
1948 | The Treasure of the Sierra Madre | John Huston | gaztelaniaz: El tesoro de Sierra Madre frantsesez: Le Trésor de la Sierra Madre katalanez: El tresor de Sierra Madre |
1949 | Tokyo Joe | Stuart Heisler | gaztelaniaz: Secuestro |
1949 | Knock on Any Door | Nicholas Ray | gaztelaniaz: Llamad a cualquier puerta frantsesez: Les Ruelles du malheur katalanez: Truqueu a qualsevol porta |
1950 | Chain Lightning | Stuart Heisler | gaztelaniaz: Un rayo en el cielo frantsesez: Pilote du diable |
1951 | The African Queen | John Huston | frantsesez: L'Odyssée de l'African Queen katalanez: La reina d'Àfrica galizieraz: A raíña de África |
1952 | Deadline – U.S.A. | Richard Brooks | gaztelaniaz: Deadline - U.S.A. frantsesez: Bas les masques katalanez: Deadline - U.S.A. |
1953 | Battle Circus | Richard Brooks | frantsesez: Le Cirque infernal |
1954 | The Barefoot Contessa | Joseph L. Mankiewicz | gaztelaniaz: La condesa descalza frantsesez: La Comtesse aux pieds nus katalanez: La comtessa descalça galizieraz: A condesa descalza |
1954 | Sabrina | Billy Wilder | |
1955 | We're No Angels | Michael Curtiz | gaztelaniaz: No somos ángeles frantsesez: La Cuisine des anges |
1955 | The Desperate Hours | William Wyler | gaztelaniaz: Horas desesperadas frantsesez: La Maison des otages |
1955 | The Left Hand of God | Edward Dmytryk | gaztelaniaz: La mano izquierda de Dios frantsesez: La Main gauche du Seigneur |
1956 | The Harder They Fall | Mark Robson | gaztelaniaz: Más dura será la caída frantsesez: Plus dure sera la chute katalanez: Més dura serà la caiguda |
1975 | Brother, Can You Spare a Dime? | Philippe Mora | gaztelaniaz: Hermano, ¿me das diez centavos? frantsesez: T'as pas 100 balles ? |
1982 | Dead Men Don't Wear Plaid | Carl Reiner | gaztelaniaz: Cliente muerto no paga frantsesez: Les cadavres ne portent pas de costard |
2008 | I.O.U.S.A. | Patrick Creadon | |
2011 | Reagan | Eugene Jarecki | |
2015 | Trumbo | Jay Roach | frantsesez: Dalton Trumbo galizieraz: Trumbo, a lista negra de Hollywood |
1940 | Virginia City | Michael Curtiz | gaztelaniaz: Oro, amor y sangre frantsesez: La Caravane héroïque euskaraz: « Virginia City (filma) » katalanez: Or, amor i sang |
1942 | Casablanca | Michael Curtiz | |
1947 | The Two Mrs. Carrolls | Peter Godfrey | gaztelaniaz: Las dos señoras Carroll frantsesez: La Seconde Madame Carroll katalanez: Les dues senyores Carroll |
1954 | The Caine Mutiny | Edward Dmytryk | gaztelaniaz: El motín del Caine frantsesez: Ouragan sur le Caine katalanez: El motí del Caine |
1950 | In a Lonely Place | Nicholas Ray | gaztelaniaz: En un lugar solitario frantsesez: Le Violent |
1952 | Road to Bali | Hal Walker | gaztelaniaz: Camino a Bali frantsesez: En route vers Bali katalanez: Camí de Bali galizieraz: Camiño de Bali |
1936 | Bullets or Ballots | William Keighley | gaztelaniaz: Balas o votos frantsesez: Guerre au crime |
1938 | Crime School | Lewis Seiler | |
1937 | Kid Galahad | Michael Curtiz | gaztelaniaz: Kid Galahad (película de 1937) frantsesez: Le Dernier Combat |
1941 | The Wagons Roll at Night | Ray Enright | frantsesez: L'Amour et la Bête |
1939 | King of the Underworld | Lewis Seiler | gaztelaniaz: El rey del hampa frantsesez: Hommes sans loi |
1948 | Key Largo | John Huston | katalanez: Cayo Largo |
1930 | Up the River | John Ford | gaztelaniaz: Río arriba |
1938 | The Amazing Dr. Clitterhouse | Anatole Litvak | gaztelaniaz: El genio del crimen frantsesez: Le Mystérieux Docteur Clitterhouse |
1938 | Swingtime in the Movies | Crane Wilbur | |
1937 | Dead End | William Wyler | gaztelaniaz: Calle sin salida frantsesez: Rue sans issue katalanez: Punt mort |
1951 | Sirocco | Curtis Bernhardt | |
2004 | Imaginary Witness | Daniel Anker | |
1938 | Swing Your Lady | Ray Enright | |
1969 | The Happy Ending | Richard Brooks | gaztelaniaz: Con los ojos cerrados katalanez: Amb els ulls tancats |
1951 | The Enforcer | Bretaigne Windust | gaztelaniaz: Sin conciencia frantsesez: La Femme à abattre |
1936 | Isle of Fury | Frank McDonald | gaztelaniaz: Tres en un edén |
1963 | Hollywood Without Make-Up | Rudy Behlmer | |
1931 | A Holy Terror | Irving Cummings | gaztelaniaz: El temerario |
1953 | Beat the Devil | John Huston | gaztelaniaz: La burla del diablo frantsesez: Plus fort que le diable galizieraz: A burla do demo |
1942 | All Through the Night | Vincent Sherman | frantsesez: Échec à la Gestapo |
1947 | Always Together | Fred de Cordova | gaztelaniaz: Siempre juntos frantsesez: Gai, marions-nous |
1939 | Dark Victory | Edmund Goulding | gaztelaniaz: Amarga victoria frantsesez: Victoire sur la nuit |
Erreferentziak
- ↑ (Ingelesez) «AFI’s 100 YEARS…100 STARS» American Film Institute (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
- ↑ (Gaztelaniaz) SensaCine.com.mx. «Humphrey Bogart» SensaCine.com.mx (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
- ↑ «Humphrey Bogart (actor): La Segunda Guerra Mundial» www.exordio.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
- ↑ (Gaztelaniaz) Casablanca (película). 2020-12-06 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
- ↑ «La reina de África» catalogo.artium.eus (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
Kanpo estekak
- Documentary 42': Humphrey Bogart... Behind the Legend
- Datuak: Q16390
- Multimedia: Humphrey Bogart / Q16390
Artikulu hau New Yorkeko estatuko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |