Aba II

Aba II
Katolikos-Patriarcha Wschodu
Kraj działania

Imperium Umajjadów

Data i miejsce urodzenia

641
Kaszkar

Data i miejsce śmierci

751
Seleucja

Biskup Kaszkaru
Okres sprawowania

?-741

Wyznanie

nestorianizm

Kościół

Kościół Wschodu

Wybór patriarchy

741

Aba II z Kaszkaru (641-751) – teolog, biskup Kaszkaru oraz Katolikos-Patriarcha Wschodu w latach 741-751.

Urodzony w pobliżu Kaszkaru jako syn Brich Sebiany (syr. "błogosławiona niech będzie jego wola"), otrzymał edukację w szkole seleucko-ktezyfońskiej; przez pewien czas był biskupem Kaszkaru, zanim wybrano go na patriarchę w 741 roku. W szóstym roku pontyfikatu wdał się w konflikt z klerem Seleucji-Ktezyfonu - został oskarżony o nielegelne przejęcie kontroli nad szkołą. Wedle listu napisanego przez kierownika, nauczycieli oraz "braci szkolnych", zarzuty postawiono kiedy patriarcha znajdował się przez rok na urlopie zdrowotnym – prawdopodobnie w monastyrze al-Wasit; po załagodzeniu sprawy powrócił na stolec patriarszy.

Był autorem wielu prac teologicznych, głównie komentarzy; wśród nich znajdowały się: "Księga Zarządców" (syr. Ktābā d-esṭraṭige), komentarze do dzieł teologa Grzegorza z Nazianzusu, komentarz na temat pracy dotyczącej dialektyki (najpewniej jednej z ksiąg "Organona" Arystotelesa), homilia dla męcznnika Zachego oraz "Homilie Egzegetyczne" (syr. Memre puššāqāye). Żadne z dzieł nie zachowało się dla potomności.

Grzegorz bar Hebraeus w następujący sposób opisuje pontyfikat Aby w "Kronice Eklezjastycznej":

Po spełnieniu swego urzędu przez jedenaście lat, Petion zmarł w 123 roku Arabów [tj. 740/1] i został zastąpiony przez Abę bar Brich Sebianę z Kaszkaru. Człowiek ten był dobrze wyuczony w literaturze kościelnej i dialektyce, napisał komentarze do Grzegorza Theologusa i cały swój czas poświęcał na czytanie. W międzyczasie klerycy zagarnęli przychody z jego szkoły i zabrali ją spod władzy katolikosa. Źle odebrał ten cios, opuścił Seleucję i zamieszkał w monastyrze w pobliżu Kaszkaru. Wówczas klerycy zlikwidowali jego proklamację poprzez wymazanie imienia z dyptychów, jednak kiedy ów napisał do nich łagodzące listy i powrócił do nich, przywitali go. Podczas jego pontyfikatu, w 129 roku Arabów [746], upadł Kalifat Palestyński i rozpoczął się kalifat Abbasydów na Wschodzie. Abbadydzie byli przychylniejsi chrześcijanom bardziej niż Damaszkanie. Katolikos Aba, spełniwszy swoją posługę przez dziesięć lat zmarł w wieku ponad stu i został pochowany w Seleucji[1].

Przypisy

  1. Grzegorz bar Hebraeus, "Chronicon Ecclesiasticum" (red. Abeloos i Lamy), 152-6

Bibliografia

  • J. B. Abbeloos, T. J. Lamy: Bar Hebraeus, Chronicon Ecclesiasticum. T. 3. Paryż: 2011, s. 152-6. (fr.).
  • Aba II. W: Sebastian P. Brock, Aaron M. Butts, George A. Kiraz, Lucas Van Rompay: Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage. Gorgias Press, 2011, s. 1. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Biskupi
Seleucji-Ktezyfonu
  • Addaj
  • Agaj (66–87)
  • Mari (zm. 104?)
  • Abris (121–37)
  • Abraham (159–71)
  • Jakub I (ok. 190)
  • Ahha (204–20)
  • Szachlufa (220–4)
Katolikosi
Seleucji-Ktezyfonu
Wielcy Metropolici
Seleucji-Ktezyfonu
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Ktezyfonie
  • Dadiszu I (421–56)
  • Babeusz (457–84)
  • Achacy (485–96)
  • Babaj (497–503)
  • Szila (503–23)
  • Elisza (524–37)
  • Narsaj antypatriarcha (524–37)
  • Paweł (539)
  • Aba I (540–52)
  • Józef (552–67)
  • Ezechiel (570–81)
  • Iszujab z Arzunu (582–95)
  • Sabriszu z Garmaki (596–604)
  • Grzegorz z Party (605–9)
  • Iszujab Arab (628–45)
  • Maremeh (646–9)
  • Iszujab III (650–58)
  • Jerzy I (661–80)
  • Jochanan syn Marty (680–3)
  • Chnaniszu I (686–98)
  • Jochanan Trędowaty antypatriarcha (691–3)
  • Sliwazcha (714–28)
  • Pethion (731–40)
  • Aba II (741–51)
  • Surin (753)
  • Jakub II (753–73)
  • Chnaniszu II (773–80)
  • Tymoteusz I (780–823)
  • Iszu bar Nun (823–8)
  • Jerzy II (828–31)
  • Sabriszu II (831–5)
  • Abraham z Margi (837–50)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Bagdadzie
  • Teodozjusz (853–8)
  • Sergiusz (860–72)
  • Izrael z Kaszkaru antypatriarcha (877)
  • Annusz z Bet Garmai (877–84)
  • Jochanan bar Narsaj (884–91)
  • Jochanan IV (893–9)
  • Jochanan bar Abgar (900–05)
  • Abraham z Krety (906–37)
  • Emanuel I (937–60)
  • Izrael z Karchu (961)
  • Abdiszu z Bet Garmai (963–86)
  • Mari (987–99)
  • Jochanan VI (1000–11)
  • Jochanan bar Nazuk (1012–16)
  • Iszujab IV (1020–5)
  • Eliasz z Teheranu (1028–49)
  • Jochanan bar Targala (1049–57)
  • Sabriszu bar Zanbur (1064–72)
  • Abdiszu bar Ars z Asyrii (1074–90)
  • Makicha bar Szlemon (1092–1110)
  • Eliasz bar Makli (1111–32)
  • Bar Sauma z Suwy (1134–6)
  • Abdiszu III (1139–48)
  • Iszujab al-Baladi z Bet Zodai (1149–75)
  • Eliasz Abuchalim (1176–90)
  • Jabalaha bar Kaijuma (1190–1222)
  • Sabriszu IV (1222–4)
  • Sabriszu z Bagdadu (1226–56)
  • Makicha II (1257–65)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Tabryzie
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Mosulu
  • Szymon II (ok. 1385–ok. 1405)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Alkuszu
  • Eliasz IV (ok. 1405–ok. 1425)
  • Szymon III (ok. 1425–ok. 1450)
  • Szymon IV Basidi (ok. 1450–1497)
  • Szymon V (1497–1502)
  • Eliasz V (1503–4)
  • Szymon VI (1504–38)
  • Iszujab Szymon VII (1539–58)
  • VIAF: 13159610549840541747
  • LCCN: no2020086003