Bokochód

Xysticus

C.L. Koch, 1835

Nieoznaczony bokochód

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Rodzina

ukośnikowate

Podrodzina

Thomisinae

Rodzaj

Xysticus

Typ nomenklatoryczny

Aranea audax Schrank, 1803

Synonimy

Psammitis Menge, 1868

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Bokochód^[1] (Xysticus) – rodzaj pająków z rodziny ukośnikowatych, obejmujący ponad 350 opisanych gatunków.

Pająki te mają krótkie ciało, z rzadka porośnięte krótkimi i mocnymi lub długimi i delikatnymi szczecinkami. Karapaks jest na przedzie prawie kwadratowy, na wierzchu o przepasce środkowej zwykle z klinowatym, brązowawym znakiem na przedzie i jaśniejszym tyłem. W widoku od przodu środkowe pary oczu leżą niżej niż boczne tych samych rzędów. Nadustek jest wysoki. Kolor nasady szczękoczułków często jest żółtawobiały lub żółtawobrązowy. Odnóża kroczne są długie, pozbawione skopuli i przypazurkowych kępek włosków. Dwie początkowe pary odnóży są dłuższe i zwykle uzbrojone w kolce. Opistosoma (odwłok) jest najszersza tuż za środkiem, z tyłu zaokrąglona, z wierzchu spłaszczona, o stożeczku z kilkoma krótkimi i cienkimi szczecinkami. Kądziołki przędne są rozmieszczone blisko siebie na owalnym lub zaokrąglonym polu. Kądziołki przedniej pary cechują się szerokimi podstawami^[2].

Takson kosmopolityczny, ale w Ameryce Południowej występuje tylko X. silvestrii^[3]. W Polsce stwierdzono 19 gatunków^[4] (zobacz: ukośnikowate Polski).

Samce w trakcie kopulacji przytrzymują odnóża samicy szczękoczułkami. Czasem wykorzystują także nić przędną do unieruchomienia partnerki^[2].

Do 2017 roku opisano 355 gatunków współczesnych i 3 wymarłe^[3]^[5]:

Xysticus abditus Logunov, 2006
Xysticus abramovi Marusik & Logunov, 1995
Xysticus acerbus Thorell, 1872
Xysticus acquiescens Emerton, 1919
Xysticus advectus O. Pickard-Cambridge, 1890
Xysticus adzharicus Mcheidze, 1971
Xysticus aethiopicus L. Koch, 1875
Xysticus albertensis Dondale, 2008
Xysticus albidus Grese, 1909
Xysticus albolimbatus Hu, 2001
Xysticus alboniger Turnbull, Dondale & Redner, 1965
Xysticus aletaiensis Hu & Wu, 1989
Xysticus alpicola Kulczyński, 1882
Xysticus alpinistus Ono, 1978
Xysticus alsus Song & Wang, 1994
Xysticus altaicus Simon, 1895
Xysticus altitudinis Levy, 1976
Xysticus ampullatus Turnbull, Dondale & Redner, 1965
Xysticus anatolicus Demir, Aktas & Topçu, 2008
†Xysticus annulipes Bertkau, 1878
Xysticus apachecus Gertsch, 1933
Xysticus apalacheus Gertsch, 1953
Xysticus apertus Banks, 1898
Xysticus apricus L. Koch, 1876
Xysticus aprilinus Bryant, 1930
†Xysticus archaeopalpus Leech & Matthews, 1971
Xysticus arenarius Thorell, 1875
Xysticus arenicola Simon, 1875
Xysticus argenteus Jézéquel, 1966
Xysticus asper (Lucas, 1838)
Xysticus atevs Ovtsharenko, 1979
Xysticus atrimaculatus Bösenberg & Strand, 1906
Xysticus auctificus Keyserling, 1880
Xysticus audax (Schrank, 1803)
Xysticus audaxoides Zhang, Zhang & Song, 2004
Xysticus austrosibiricus Logunov & Marusik, 1998
Xysticus autumnalis L. Koch, 1875
Xysticus aztecus Gertsch, 1953
Xysticus bacurianensis Mcheidze, 1971
Xysticus bakanas Marusik & Logunov, 1990
Xysticus baltistanus (Caporiacco, 1935)
Xysticus banksi Bryant, 1933
Xysticus barbatus Caporiacco, 1936
Xysticus benefactor Keyserling, 1880
Xysticus bengalensis Tikader & Biswas, 1974
Xysticus bengdakus Saha & Raychaudhuri, 2007
Xysticus beni Strand, 1913
Xysticus berlandi Schenkel, 1963
Xysticus bermani Marusik, 1994
Xysticus bharatae Gajbe & Gajbe, 1999
Xysticus bicolor L. Koch, 1867
Xysticus bicuspis Keyserling, 1887
Xysticus bifasciatus C. L. Koch, 1837
Xysticus bimaculatus L. Koch, 1867
Xysticus bliteus (Simon, 1875)
Xysticus bohdanowiczi Zhang, Zhu & Song, 2004
Xysticus bolivari Gertsch, 1953
Xysticus bonneti Denis, 1938
Xysticus bradti Gertsch, 1953
Xysticus breviceps O. Pickard-Cambridge, 1885
Xysticus brevidentatus Wunderlich, 1995
Xysticus britcheri Gertsch, 1934
Xysticus brunneitibiis Caporiacco, 1939
Xysticus bufo (Dufour, 1820)
Xysticus californicus Keyserling, 1880
Xysticus canadensis Gertsch, 1934
Xysticus canariensis (Wunderlich, 1987)
Xysticus caperatoides Levy, 1976
Xysticus caperatus Simon, 1875
Xysticus caspicus Utochkin, 1968
Xysticus caucasius L. Koch, 1878
Xysticus chaparralis Schick, 1965
Xysticus charitonowi Mcheidze, 1971
Xysticus chippewa Gertsch, 1953
Xysticus chui Ono, 1992
Xysticus clavulus (Wunderlich, 1987)
Xysticus clercki (Audouin, 1826)
Xysticus cochise Gertsch, 1953
Xysticus coloradensis Bryant, 1930
Xysticus concinnus Kroneberg, 1875
Xysticus concretus Utochkin, 1968
Xysticus concursus Gertsch, 1934
Xysticus conflatus Song, Tang & Zhu, 1995
Xysticus connectens Kulczyński, 1901
Xysticus cor Canestrini, 1873
Xysticus corsicus Simon, 1875
Xysticus courti Marusik & Omelko, 2014
Xysticus cribratus Simon, 1885
Xysticus crispabilis Song & Gao, 1996
Xysticus cristatus (Clerck, 1757)
Xysticus croceus Fox, 1937
Xysticus cunctator Thorell, 1877
Xysticus curtus Banks, 1898
Xysticus daisetsuzanus Ono, 1988
Xysticus dali Li & Yang, 2008
Xysticus davidi Schenkel, 1963
Xysticus deichmanni Sørensen, 1898
Xysticus demirsoyi Demir, Topçu & Türkes, 2006
Xysticus denisi Schenkel, 1963
Xysticus desidiosus Simon, 1875
Xysticus discursans Keyserling, 1880
Xysticus diversus (Blackwall, 1870)
Xysticus dolpoensis Ono, 1978
Xysticus doriai (Dalmas, 1922)
Xysticus durus (Sørensen, 1898)
Xysticus dzhungaricus Tyschchenko, 1965
Xysticus edax (O. Pickard-Cambridge, 1872)
Xysticus egenus Simon, 1886
Xysticus elegans Keyserling, 1880
Xysticus elephantus Ono, 1978
Xysticus ellipticus Turnbull, Dondale & Redner, 1965
Xysticus emertoni Keyserling, 1880
Xysticus ephippiatus Simon, 1880
Xysticus erraticus (Blackwall, 1834)
Xysticus facetus O. Pickard-Cambridge, 1896
Xysticus fagei Lessert, 1919
Xysticus federalis Gertsch, 1953
Xysticus ferox (Hentz, 1847)
Xysticus ferrugineus Menge, 1876
Xysticus ferruginoides Schenkel, 1963
Xysticus ferus O. Pickard-Cambridge, 1876
Xysticus fervidus Gertsch, 1953
Xysticus fienae (Jocqué, 1993)
Xysticus flavitarsis Simon, 1877
Xysticus flavovittatus Keyserling, 1880
Xysticus floridanus Banks, 1896
Xysticus fraternus Banks, 1895
Xysticus fuerteventurensis (Wunderlich, 1992)
Xysticus funestus Keyserling, 1880
Xysticus furtivus Gertsch, 1936
Xysticus gallicus Simon, 1875
Xysticus gattefossei Denis, 1956
Xysticus geometres L. Koch, 1874
Xysticus gertschi Schick, 1965
Xysticus ghigii Caporiacco, 1938
Xysticus gobiensis Marusik & Logunov, 2002
Xysticus gortanii Caporiacco, 1922
Xysticus gosiutus Gertsch, 1933
Xysticus gracilis Keyserling, 1880
Xysticus graecus C. L. Koch, 1837
Xysticus grallator Simon, 1932
Xysticus grohi (Wunderlich, 1992)
Xysticus guizhou Song & Zhu, 1997
Xysticus gulosus Keyserling, 1880
Xysticus havilandi Lawrence, 1942
Xysticus hedini Schenkel, 1936
Xysticus helophilus Simon, 1890
Xysticus hepaticus Simon, 1903
Xysticus himalayaensis Tikader & Biswas, 1974
Xysticus hindusthanicus Basu, 1965
Xysticus hui Platnick, 1993
Xysticus humilis Redner & Dondale, 1965
Xysticus ibex Simon, 1875
Xysticus ictericus L. Koch, 1874
Xysticus idolothytus Logunov, 1995
Xysticus illaudatus Logunov, 1995
Xysticus imitarius Gertsch, 1953
Xysticus indiligens (Walckenaer, 1837)
Xysticus insulicola Bösenberg & Strand, 1906
Xysticus iviei Schick, 1965
Xysticus jabalpurensis Gajbe & Gajbe, 1999
Xysticus jaharai Basu, 1979
Xysticus japenus Roewer, 1938
Xysticus jiangi Peng, Yin & Kim, 2000
Xysticus jinlin Song & Zhu, 1995
Xysticus joyantius Tikader, 1966
Xysticus jugalis L. Koch, 1875
Xysticus kalandadzei Mcheidze & Utochkin, 1971
Xysticus kali Tikader & Biswas, 1974
Xysticus kamakhyai Tikader, 1962
Xysticus kashidi Tikader, 1963
Xysticus kaznakovi Utochkin, 1968
Xysticus kempeleni Thorell, 1872
Xysticus keyserlingi Bryant, 1930
Xysticus khasiensis Tikader, 1980
Xysticus kochi Thorell, 1872
Xysticus kulczynskii Wierzbicki, 1902
Xysticus kurilensis Strand, 1907
Xysticus kuzgi Marusik & Logunov, 1990
Xysticus labradorensis Keyserling, 1887
Xysticus laetus Thorell, 1875
Xysticus lalandei (Audouin, 1826)
Xysticus lanio C. L. Koch, 1835 – bokochód boczeń
Xysticus lanzarotensis (Wunderlich, 1992)
Xysticus lapidarius Utochkin, 1968
Xysticus lassanus Chamberlin, 1925
Xysticus laticeps Bryant, 1933
Xysticus latitabundus Logunov, 1995
Xysticus lehtineni Fomichev, Marusik & Koponen, 2014
Xysticus lendli Kulczyński, 1897
Xysticus lepnevae Utochkin, 1968
Xysticus lesserti Schenkel, 1963
Xysticus lindbergi Roewer, 1962
Xysticus lineatus (Westring, 1851)
Xysticus locuples Keyserling, 1880
Xysticus loeffleri Roewer, 1955
Xysticus logunovi Seyfulina & Mikhailov, 2004
Xysticus logunovi Ono & Martens, 2005
Xysticus lucifugus Lawrence, 1937
Xysticus luctans (C. L. Koch, 1845)
Xysticus luctator L. Koch, 1870
Xysticus luctuosus (Blackwall, 1836)
Xysticus lutzi Gertsch, 1935
Xysticus macedonicus Šilhavý, 1944
Xysticus maculatipes Roewer, 1962
Xysticus maculiger Roewer, 1951
Xysticus madeirensis (Wunderlich, 1992)
Xysticus manas Song & Zhu, 1995
Xysticus marmoratus Thorell, 1875
Xysticus martensi Ono, 1978
Xysticus marusiki Ono & Martens, 2005
Xysticus metinaktasi Demir, Seyyar & Türker, 2017
Xysticus minor Charitonov, 1946
Xysticus mongolicus Schenkel, 1963
Xysticus montanensis Keyserling, 1887
Xysticus mugur Marusik, 1990
Xysticus mulleri Lawrence, 1952
Xysticus multiaculeatus Caporiacco, 1940
Xysticus mundulus O. Pickard-Cambridge, 1885
Xysticus namaquensis Simon, 1910
Xysticus natalensis Lawrence, 1938
Xysticus nataliae Utochkin, 1968
Xysticus nenilini Marusik, 1989
Xysticus nepalhimalaicus Ono, 1978
Xysticus nevadensis (Keyserling, 1880)
Xysticus nigriceps Berland, 1922
Xysticus nigromaculatus Keyserling, 1884
Xysticus nigropunctatus L. Koch, 1867
Xysticus nigrotrivittatus (Simon, 1870)
Xysticus ninnii Thorell, 1872
Xysticus nitidus Hu, 2001
Xysticus novokhatskyii Fomichev, 2015
Xysticus nubilus Simon, 1875
Xysticus nyingchiensis Song & Zhu, 1995
Xysticus obesus Thorell, 1875
Xysticus obscurus Collett, 1877
Xysticus ocala Gertsch, 1953
†Xysticus oeningensis (Heer, 1865)
Xysticus orizaba Banks, 1898
Xysticus ovadan Marusik & Logunov, 1995
Xysticus ovatus Simon, 1876
Xysticus ovcharenkoi Marusik & Logunov, 1990
Xysticus paiutus Gertsch, 1933
Xysticus palawanicus Barrion & Litsinger, 1995
Xysticus palpimirabilis Marusik & Chevrizov, 1990
Xysticus parallelus Simon, 1873
Xysticus parapunctatus Song & Zhu, 1995
Xysticus pearcei Schick, 1965
Xysticus peccans O. Pickard-Cambridge, 1876
Xysticus pellax O. Pickard-Cambridge, 1894
Xysticus peltiformus Zhang, Zhu & Song, 2004
Xysticus peninsulanus Gertsch, 1934
Xysticus periscelis Simon, 1908
Xysticus pieperi Ono & Martens, 2005
Xysticus pigrides Mello-Leitão, 1929
Xysticus pingshan Zhang, Zhu & Song, 2004
Xysticus pinocorticalis (Wunderlich, 1992)
Xysticus posti Sauer, 1968
Xysticus potamon Ono, 1978
Xysticus pretiosus Gertsch, 1934
Xysticus promiscuus O. Pickard-Cambridge, 1876
Xysticus pseudobliteus (Simon, 1880)
Xysticus pseudocristatus Azarkina & Logunov, 2001
Xysticus pseudolanio Wunderlich, 1995
Xysticus pseudoluctuosus Marusik & Logunov, 1995
Xysticus pseudorectilineus (Wunderlich, 1995)
Xysticus pulcherrimus Keyserling, 1880
Xysticus punctatus Keyserling, 1880
Xysticus pygmaeus Tyschchenko, 1965
Xysticus pynurus Tikader, 1968
Xysticus quadratus Tang & Song, 1988
Xysticus quadrispinus Caporiacco, 1933
Xysticus quagga Jocqué, 1977
Xysticus rainbowi Strand, 1901
Xysticus rectilineus (O. Pickard-Cambridge, 1872)
Xysticus robinsoni Gertsch, 1953
Xysticus robustus (Hahn, 1832)
Xysticus rockefelleri Gertsch, 1953
Xysticus roonwali Tikader, 1964
Xysticus rostratus Ono, 1988
Xysticus rugosus Buckle & Redner, 1964
Xysticus ryukyuensis Ono, 2002
Xysticus sabulosus (Hahn, 1832)
Xysticus saganus Bösenberg & Strand, 1906
Xysticus sagittifer Lawrence, 1927
Xysticus sansan Levy, 2007
Xysticus sardiniensis (Wunderlich, 1995)
Xysticus schoutedeni Lessert, 1943
Xysticus secedens L. Koch, 1876
Xysticus semicarinatus Simon, 1932
Xysticus seserlig Logunov & Marusik, 1994
Xysticus setiger O. Pickard-Cambridge, 1885
Xysticus sharlaa Marusik & Logunov, 2002
Xysticus shillongensis Tikader, 1962
Xysticus shyamrupus Tikader, 1966
Xysticus sibiricus Kulczyński, 1908
Xysticus siciliensis Wunderlich, 1995
Xysticus sicus Fox, 1937
Xysticus sikkimus Tikader, 1970
Xysticus silvestrii Simon, 1905
Xysticus simonstownensis Strand, 1909
Xysticus simplicipalpatus Ono, 1978
Xysticus sinaiticus Levy, 1999
Xysticus sjostedti Schenkel, 1936
Xysticus slovacus Svaton, Pekár & Prídavka, 2000
Xysticus soderbomi Schenkel, 1936
Xysticus soldatovi Utochkin, 1968
Xysticus spasskyi Utochkin, 1968
Xysticus sphericus (Walckenaer, 1837)
Xysticus spiethi Gertsch, 1953
Xysticus squalidus Simon, 1883
Xysticus striatipes L. Koch, 1870
Xysticus subjugalis Strand, 1906
Xysticus tampa Gertsch, 1953
Xysticus tarcos L. Koch, 1875
Xysticus taukumkurt Marusik & Logunov, 1990
Xysticus tenebrosus Šilhavý, 1944
Xysticus tenuiapicalis Demir, 2012
Xysticus texanus Banks, 1904
Xysticus thessalicoides Wunderlich, 1995
Xysticus thessalicus Simon, 1916
Xysticus tikaderi Bhandari & Gajbe, 2001
Xysticus toltecus Gertsch, 1953
Xysticus torsivoides Song & Zhu, 1995
Xysticus torsivus Tang & Song, 1988
Xysticus tortuosus Simon, 1932
Xysticus transversomaculatus Bösenberg & Strand, 1906
Xysticus triangulosus Emerton, 1894
Xysticus triguttatus Keyserling, 1880
Xysticus tristrami (O. Pickard-Cambridge, 1872)
Xysticus trizonatus Ono, 1988
Xysticus tsanghoensis Hu, 2001
Xysticus tugelanus Lawrence, 1942
Xysticus turkmenicus Marusik & Logunov, 1995
Xysticus turlan Marusik & Logunov, 1990
Xysticus tyshchenkoi Marusik & Logunov, 1995
Xysticus ukrainicus Utochkin, 1968
Xysticus ulkan Marusik & Logunov, 1990
Xysticus ulmi (Hahn, 1831) – bokochód pospolity
Xysticus urbensis Lawrence, 1952
Xysticus urgumchak Marusik & Logunov, 1990
Xysticus vachoni Schenkel, 1963
Xysticus variabilis Keyserling, 1880
Xysticus verecundus Gertsch, 1934
Xysticus verneaui Simon, 1883
Xysticus viduus Kulczyński, 1898
Xysticus viveki Gajbe, 2005
Xysticus wagneri Gertsch, 1953
Xysticus walesianus Karsch, 1878
Xysticus winnipegensis Turnbull, Dondale & Redner, 1965
Xysticus wuae Song & Zhu, 1995
Xysticus wunderlichi Logunov, Marusik & Trilikauskas, 2001
Xysticus xerodermus Strand, 1913
Xysticus xiningensis Hu, 2001
Xysticus xizangensis Tang & Song, 1988
Xysticus xysticiformis (Caporiacco, 1935)
Xysticus yogeshi Gajbe, 2005
Xysticus zonshteini Marusik, 1989

Przypisy

↑ Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
↑ ^a ^b S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 285-601, 2006.
↑ ^a ^b Xysticus. [w:] World Spider Catalogue 18.5 [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2017-12-18].
↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2013-08-23].
↑ Jason A. Dunlop, David Penney, Denise Jekel, z dodatkowym wkładem: Lyall I. Anderson, Simon J. Braddy, James C. Lamsdell, Paul A. Selden, O. Erik Tetlie: A summary list of fossil spiders and their relatives. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern, 2018. [dostęp 2018-08-13].