Skalnica karpacka
![]() | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | Saxifraganae | ||
Rząd | skalnicowce | ||
Rodzina | skalnicowate | ||
Rodzaj | skalnica | ||
Gatunek | skalnica karpacka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Saxifraga carpathica Sternb. Revis. Saxifrag. Suppl. 2: 32 1831[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Skalnica karpacka[4] (Saxifraga carpathica Sternb.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w Karpatach i w górach Bułgarii, a także sporadycznie w Alpach. W Polsce wyłącznie w Tatrach i jest rzadka[5].
Morfologia
- Pokrój
- Niewielka roślina (wysokość do 3-10 cm), gruczołowato owłosiona (przynajmniej górą). Nie tworzy darni[5].
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, obła, skąpo ulistniona[5].
- Liście
- Odziomkowe o blaszce sercowatookrągławej lub nerkowatej, dłoniasto 5-9 klapowej, o zaostrzonych łatkach. Wyrastają na ogonku 3-4 razy dłuższym od blaszki. Liście łodygowe małe i nieliczne[6].
- Kwiaty
- Po 1-3, wyjątkowo 4-5 na jednej roślinie. Mają długość 1-2 cm i wyrastają na dość długich i grubych szypułkach. Są 5-krotne, brudnobiałe, czasami o czerwonych brzegach. Działki kielicha tępe, około dwukrotnie krótsze od płatków korony. Słupek dwuszyjkowy[6][5].
- Owoc
- Jajowata torebka. Z licznymi, brunatnymi i brodawkowatymi nasionami o długości 0,3-0,5 mm[6].
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rozmnaża się również wegetatywnie, za pomocą bulwkowatych rozmnóżek w pachwinach liści odziomkowych.
- Siedlisko
- Wilgotne skały i piargi, głównie na podłożu granitowym. Hemikryptofit i orofit. W Tatrach występuje od regla górnego aż po najwyższe szczyty, głównie jednak w dwóch najwyższych piętrach: turniowym i halnym[5].
- Fitosocjologia
- Gatunek charakterystyczny dla Ass. Oxyrio-saxifragetum[7].
Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.