Złota Kamera
Złota Kamera (fr. Caméra d’Or) – nagroda przyznawana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszego kinowego debiutu reżyserskiego przez osobne jury. Niekiedy poza nagrodą główną przyznawane jest także wyróżnienie specjalne[1].
Historia nagrody
Nagroda przyznawana jest od 1978. Ustanowił ją dyrektor generalny festiwalu, Gilles Jacob, w celu zachęcania debiutantów do realizacji kolejnych filmów kinowych. Początkowo, w latach 1978-1982, nagroda przyznawana była na podstawie głosowania krytyków filmowych goszczących na festiwalu. Jednakże ze względu na dużą liczbę filmów do obejrzenia w obrębie różnych festiwalowych sekcji postanowiono powołać osobne jury Złotej Kamery.
Niezależne międzynarodowe jury przyznaje nagrodę dla debiutanta, którego film prezentowany jest w ramach jednej z kilku festiwalowych sekcji (Selekcja Oficjalna, Międzynarodowy Tydzień Krytyki, Quinzaine des Réalisateurs)[2].
Wśród nagrodzonych debiutantów, którzy zrobili później wielką karierę i weszli na trwałe do historii kina wyróżnić można m.in. Jima Jarmuscha, Dżafara Panahiego, Mirę Nair, Jaco Van Dormaela czy Steve’a McQueena.
Jak dotychczas nagrodę główną zdobywały najczęściej filmy produkcji amerykańskiej i francuskiej (po 8 tytułów). Niestety żaden polski debiut reżyserski nie został wyróżniony tą nagrodą.
Laureaci Złotej Kamery
Rok | Kraj | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyseria |
---|---|---|---|---|
1978 | ![]() | Alambrista! | Alambrista! | Robert M. Young |
1979 | ![]() | Północne światła | Northern Lights | John Hanson i Rob Nilsson |
1980 | ![]() | Historia Adriena | Histoire d’Adrien | Jean-Pierre Denis |
1981 | ![]() | Desperado City | Desperado City | Vadim Glowna |
1982 | ![]() | Śmierć trzydziestolatka | Mourir à 30 ans | Romain Goupil |
1983 | ![]() | Księżniczka | Adj király katonát | Pál Erdőss |
1984 | ![]() | Inaczej niż w raju | Stranger Than Paradise | Jim Jarmusch |
1985 | ![]() | Oriana | Oriana | Fina Torres |
1986 | ![]() | Czarne i białe | Noir et blanc | Claire Devers |
1987 | ![]() | Robinsonada | რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპა Robinzoniada, anu chemi ingliseli Papa | Nana Dżordżadze |
1988 | ![]() | Salaam Bombay! | सलाम बॉम्बे! Salaam Bombay! | Mira Nair |
1989 | ![]() | Mój wiek XX | Az én XX. századom | Ildikó Enyedi |
1990 | ![]() | Zamrzyj, umrzyj, zmartwychwstań! | Замри, умри, воскресни! Zamri, umri, woskriesni! | Witalij Kaniewski |
1991 | ![]() | Toto bohater | Toto le héros | Jaco Van Dormael |
1992 | ![]() | Mac | Mac | John Turturro |
1993 | ![]() | Zapach zielonej papai | Mùi đu đủ xanh | Trần Anh Hùng |
1994 | ![]() | Małe ugody z umarłymi | Petits arrangements avec les morts | Pascale Ferran |
1995 | ![]() | Biały balonik | بادکنک سفيد Badkonake sefid | Jafar Panahi |
1996 | ![]() | Miłosna serenada | Love Serenade | Shirley Barrett |
1997 | ![]() | Suzaku | 萌の朱雀 Moe no suzaku | Naomi Kawase |
1998 | ![]() | Rozgrywka | Slam | Marc Levin |
1999 | ![]() | Tron śmierci | മരണസിംഹാസനം Marana Simhasanam | Murali Nair |
2000 | ![]() | Djomeh | جمعه Djomeh | Hassan Yektapanah |
![]() | Czas pijanych koni | کاتێک بۆ مەستیی ئەسپەکان Zamani barayé masti asbha | Bahman Ghobadi | |
2001 | ![]() | Atarnajuat, biegacz | ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ Atarnajuat | Zacharias Kunuk |
2002 | ![]() | Nad brzegiem morza | Bord de mer | Julie Lopes-Curval |
2003 | ![]() | Rekonstrukcja | Reconstruction | Christoffer Boe |
2004 | ![]() | Or | אור Or | Keren Yedaya |
2005 | ![]() | Ty i ja, i wszyscy, których znamy | Me and You and Everyone We Know | Miranda July |
![]() | Zapomniany kraj | සුළඟ එනු පිණිස Sulanga Enu Pinisa | Vimukthi Jayasundara | |
2006 | ![]() | 12:08 na wschód od Bukaresztu | A fost sau n-a fost? | Corneliu Porumboiu |
2007 | ![]() | Meduzy | מדוזות Meduzot | Szira Gefen i Etgar Keret |
2008 | ![]() | Głód | Hunger | Steve McQueen |
2009 | ![]() | Samson i Dalila | Samson and Delilah | Warwick Thornton |
2010 | ![]() | Rok przestępny | Año bisiesto | Michael Rowe |
2011 | ![]() | Akacje | Las acacias | Pablo Giorgelli |
2012 | ![]() | Bestie z południowych krain | Beasts of the Southern Wild | Benh Zeitlin |
2013 | ![]() | Ilo Ilo | 爸媽不在家 Ilo Ilo | Anthony Chen |
2014 | ![]() | Party Girl | Party Girl | Marie Amachoukeli, Claire Burger i Samuel Theis |
2015 | ![]() | Ziemia i cień | La tierra y la sombra | César Augusto Acevedo |
2016 | ![]() | W pogoni za marzeniami | Divines | Houda Benyamina |
2017 | ![]() | Paryż i dziewczyna | Jeune femme | Léonor Serraille |
2018 | ![]() | Dziewczyna | Girl | Lukas Dhont |
2019 | ![]() | Nasze matki | Nuestras madres | César Díaz |
2020 | ||||
2021 | ![]() | Murena | Murina | Antoneta Alamat Kusijanović |
2022 | ![]() | Rumaki wojny | War Pony | Riley Keough i Gina Gammell |
2023 | ![]() | W żółtym kokonie | Bên trong vo kén vàng | Phạm Thiên Ân |
Laureaci Złotej Kamery - Wyróżnienia Specjalnego
Nieregularnie jury Złotej Kamery przyznawało, poza nagrodą główną, także wyróżnienia specjalne dla zasługujących na szczególną uwagę debiutów reżyserskich.
Rok | Kraj | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyseria |
---|---|---|---|---|
1989 | ![]() | Narodziny | പിറവി Piravi | Shaji N. Karun |
![]() | Ostatnia droga Wallera | Wallers letzter Gang | Christian Wagner | |
1990 | ![]() | Czas sług | Čas sluhů | Irena Pavlásková |
![]() | Farendj | Farendj | Sabine Prenczina | |
1991 | ![]() | Dowód | Proof | Jocelyn Moorhouse |
![]() | Sam i ja | Sam & Me | Deepa Mehta | |
1993 | ![]() | Przyjaciółki | Friends | Elaine Proctor |
1994 | ![]() | Pałac milczenia | صمت القصور Samt el qusur | Moufida Tlatli |
1995 | ![]() | Tu mówi Denise | Denise Calls Up | Hal Salwen |
1997 | ![]() | Życie Jezusa | La vie de Jésus | Bruno Dumont |
2002 | ![]() | Japón | Japón | Carlos Reygadas |
2003 | ![]() | Osama | اُسامه Osama | Siddiq Barmak |
2004 | ![]() | Gorzki sen | خواب تلخ Khab-e talkh | Mohsen Amiryoussefi |
![]() | Uciec! | 路程 Lu cheng | Yang Chao | |
2007 | ![]() | Control | Control | Anton Corbijn |
2008 | ![]() | Wszyscy umrą, a ja nie | Все умрут, а я останусь Wsje umrut, a ja ostanus | Waleria Gaj Germanika |
2009 | ![]() | Ajami | עג'מי Ajami | Scandar Copti i Jaron Szani |
2022 | ![]() | Plan 75 | プランななじゅうご Plan 75 | Chie Hayakawa |
Przypisy
- ↑ Matthew Anderson: ‘Triangle of Sadness’ Wins the Palme D’Or at Cannes. "The New York Times", 28.05.2022. [dostęp 2022-09-20]. (ang.).
- ↑ 2007: The Camera d’Or Selection. Festival de Cannes. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-03)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Strona festiwalu (fr.)
- p
- d
- e